Yazar: Harun İŞLEYEN
Yunanistan’ın Silahlanma Süreci
Yunanistan’ın silahlanma süreci, tarihi boyunca farklı dönemlerde değişen güvenlik kaygıları ve jeopolitik gelişmeler doğrultusunda şekillenmiştir. Ülke özellikle Akdeniz’e yönelik politikaları, NATO içindeki rolü ve küresel savunma dinamikleri doğrultusunda silahlanma politikalarını sürekli olarak gözden geçirmiştir.
Geçmişte Yunanistan’ın savunma harcamaları büyük ölçüde Türkiye’den algılanan sözde tehditlere yönelik tedbir amacıyla olduğu ileri sürülmekteydi. Özellikle 1974’te gerçekleşen Kıbrıs Barış Harekatı’ndan sonra Atina yönetimi, askeri kapasitesini artırma konusunda daha stratejik bir yaklaşım benimsemiştir. 1996 yılında yaşanan Kardak Krizi, Yunanistan’ın askeri modernizasyon sürecini hızlandırmasına neden olmuş, bu süreçte yeni savaş gemileri, uçaklar ve kara kuvvetlerini güçlendirecek ekipmanlar edinilmiştir.
Yunanistan, 2014 yılından itibaren NATO’nun belirlediği savunma harcamaları hedeflerini karşılamaya başlamış ve Gayrisafi Yurt İçi Hasılasının (GSYİH) en az yüzde 2’sini askeri harcamalara ayırarak NATO içinde önemli bir oyuncu haline gelmiştir. Ülke, 2025 itibarıyla bu oranı yüzde 3’ün üzerine çıkararak savunma yatırımlarını daha da genişletmeyi hedeflemiştir. Özellikle Rusya-Ukrayna Savaşı ve Avrupa’daki güvenlik kaygılarının artması, Yunanistan’ın silahlanma politikalarında belirleyici bir faktör olmuştur.
Son yıllarda, Yunanistan’ın silahlanma süreci büyük ölçekli modernizasyon projeleriyle hız kazanmıştır. Ülke, Fransız yapımı Rafale savaş uçakları ve Amerikan F-35 jetlerini envanterine katarken yeni fırkateynler ve insansız hava araçları da savunma stratejisinin önemli parçaları haline gelmiştir. Hükümet, yerli savunma sanayisini de bu projelere dahil ederek askeri kapasitesini daha bağımsız bir yapıya kavuşturmayı hedeflemektedir.
Savunma Harcamaları ve Modernizasyon
Yunanistan, 2025 yılı itibarıyla 12 yıllık bir silahlanma ve modernizasyon programını yürütmektedir. Bu kapsamda ülkenin savunma harcamaları GSYH’nin %3’ünü aşarak NATO hedeflerinin üzerinde seyretmektedir. Özellikle hava ve deniz kuvvetlerini güçlendirmek için büyük yatırımlar yapmaktadır. Hükümet, özellikle Türkiye ile kara sınırı ve Ege adalarındaki askeri üslerini reorganize ederek büyük ve daha güçlü üsler inşa etmeyi hedefliyor. Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’in savunma harcamalarını artırma yönündeki çağrıları, Avrupa’nın güvenlik politikalarındaki değişimlerle daha da aciliyet kazanmış durumdadır.
Yunanistan’ın silahlanma sürecinde, Fransa ve ABD’den aldığı silahların yanı sıra yerli savunma sanayisini daha aktif bir şekilde sürece dahil etmeyi planladığı vurgulanmaktadır. Bir yandan da F-35 savaş uçakları, Belharra sınıfı fırkateynler ve Rafale jetleri gibi ileri teknolojiye sahip askeri araçlar satın almaktadır. 2025 yılının Nisan ayında Yunanistan, Fransa’dan 16 adet Exocet gemisavar füzesi satın almıştır. Fransa Savunma Bakanı Sebastien Lecornu’nun Yunanistan’a gerçekleştirdiği ziyaret kapsamında, Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias ile bir araya gelerek savunma iş birliği, silah sistemleri temini ve ortak üretim konularını ele almışlar ve görüşmeler kapsamında Yunanistan Silahlanma ve Yatırım Genel Müdürlüğü ile Fransız füze üreticisi MBDA arasında 16 adet Exocet MM40 Blok 3C gemi savar füzesi tedariki için anlaşma sağlanmıştır.
Diğer yandan Asil Kalkanı adlı hava savunma sistemi güncellenerek İHA savar teknolojileri ile güçlendirilmesi planlanmıştır. Yapay zekâ ve insansız hava araçlarının modern savaşta giderek daha fazla yer aldığı vurgulanarak bu teknolojilere yatırım yapmanın kaçınılmaz olduğunun altı çizilmiştir.
Avrupa Birliği’nin savunma harcamalarına yönelik esneklik politikasından yararlanmayı planlayan Yunanistan, bunu aşırıya kaçmadan yapacağını ifade etmektedir. Ekonomik kriz yıllarında savunma harcamalarını kısıtlamak zorunda kalan ülke, şimdi savunma sanayisini güçlendirmek ve yerli üretimi artırmak için büyük yatırımlar yapmaktadır.
Avrupa geneline bakıldığında ortak bir hava savunma sistemi kurma girişimleri ekonomik ve lojistik nedenlerle ilerleme kaydedememiştir. Bu yüzden Yunanistan, İsrail ile iş birliği içinde kendi hava savunma sistemini geliştirmek istemektedir. Özellikle İsrail’in kullandığı “Demir Kubbe” sisteminin bir benzerini inşa etmeye odaklanan Yunanistan, bu projeye yaklaşık 2 milyar Euro yatırım yapmayı planlamaktadır. Bu sistemin NATO müttefiki Türkiye’ye yönelik olduğu ancak genel olarak Doğu Akdeniz’deki jeopolitik mücadelede de rol oynayacağı düşünülüyor. Buradan da Yunanistan’ın güvenlik politikalarının değişen jeopolitik dengelerle birlikte hız kazandığı ve Türkiye ile olan askeri güç dengesi konusundaki endişelerin ülkenin silahlanma çabalarını artırdığı anlaşılmaktadır.
Avrupa Güvenliği Açısından Yunanistan’ın Rolü
Yunanistan’ın Avrupa güvenliği açısından rolü, jeopolitik konumu, savunma yatırımları ve uluslararası ilişkileri bağlamında değerlendirildiğinde oldukça önemli bir noktada bulunmaktadır. Son yıllarda, Doğu Akdeniz’deki stratejik konumu, Yunanistan’ı Avrupa’nın güvenlik mimarisinde kilit bir aktör haline getirmiştir. Özellikle Türkiye ile ilişkileri, Avrupa güvenliği açısından Yunanistan’ın pozisyonunu doğrudan etkilemektedir.
Yunanistan’ın silahlanma politikası, Avrupa güvenliği açısından şu yönlerden önem taşımaktadır:
NATO içindeki konumu: Yunanistan, NATO’nun güneydoğu kanadında kritik bir rol oynayarak Avrupa’nın savunma stratejisine katkıda bulunmaktadır.
Rusya-Ukrayna Savaşı: Rusya-Ukrayna Savaşı ile birlikte Yunanistan’ın güvenlik stratejisini daha geniş bir perspektife taşımış ve Avrupa’nın savunma harcamalarını artırmasına neden olmuştur.
AB ile İş Birliği: Yunanistan, AB’nin ortak savunma projelerine katılarak Avrupa güvenliğinin güçlendirilmesine katkı sağlamaktadır.
Başbakan Kiryakos Miçotakis bu yatırımların ulusal egemenlik ve istikrar için kritik olduğunu vurgulamaktadır.
Yunanistan’ın Türkiye ile İlişkileri ve Bölgesel Güvenlik Dinamikleri
Yunanistan’ın silahlanma politikası, özellikle Türkiye ile olan ilişkileri bağlamında değerlendirilmektedir. Geçmişte Yunanistan’ın yüksek savunma harcamalarının temel nedeni, Türkiye’yi tehdit olarak görmesiydi. Ancak, Rusya-Ukrayna Savaşı gibi küresel gelişmeler, Yunanistan’ın güvenlik stratejisini daha geniş bir perspektife taşımıştır. Bununla birlikte, Yunanistan’ın silahlanma politikası yalnızca Rusya’nın Avrupa genelinde oluşturduğu tehdit algısı ile sınırlı değildir. Doğu Akdeniz ve Ege Denizi’ndeki jeopolitik gerilimler, Atina’nın savunma stratejisini şekillendiren diğer önemli faktörler arasındadır. Türkiye ile yaşanan deniz yetki alanları ve hava sahası anlaşmazlıkları, Yunanistan’ın askeri kapasitesini artırma yönündeki çabalarını hızlandırmıştır. Ayrıca Yunanistan’ın İsrail ile geliştirdiği askeri iş birliği, bölgesel güvenlik dengeleri açısından dikkat çekici bir gelişme olarak değerlendirilmektedir.
Sonuç olarak, Yunanistan’ın silahlanma politikası, Türkiye ile olan ilişkileri, Rusya’nın Avrupa üzerindeki etkisi ve Doğu Akdeniz’deki jeopolitiğinde meydana gelen gelişmeler gibi çok boyutlu faktörler tarafından şekillendirilmektedir. Atina yönetimi bu doğrultuda savunma harcamalarını arttırarak ve müttefikleriyle iş birliklerini güçlendirerek ulusal güvenliğini sağlamayı hedeflemektedir.
Sonuç
Genel olarak bakıldığında Yunanistan’ın silahlanma politikası, Avrupa güvenliği ve bölgesel dengeler açısından önemli bir faktördür. Ülkenin savunma harcamalarındaki artış, modernizasyon projeleri ve uluslararası ilişkilerdeki değişimler, gelecekteki stratejik yönelimlerini belirleme de öncülük edecektir.
Baktığımızda son yıllarda Yunanistan, savunma bütçesini önemli ölçüde artırarak askeri modernizasyon sürecine hız kazandırmıştır. Yeni nesil savaş uçakları, deniz kuvvetleri için fırkateynler ve ileri teknolojiye sahip savunma sistemleri, ülkenin askeri kapasitesini güçlendiren unsurlar arasında yer almaktadır. Özellikle Fransa ve ABD ile yapılan savunma anlaşmaları, Yunanistan’ın uluslararası alandaki stratejik ortaklıklarını pekiştirmiştir.
Bölgesel dengeler açısından Yunanistan’ın silahlanma politikası, Türkiye ile ilişkileri doğrudan etkilemektedir. Doğu Ege Adaları’nın silahlandırılması ve savunma harcamalarındaki artış, iki ülke arasındaki diplomatik görüşmelerin seyrini belirleyebilecek önemli faktörlerin başında gelmektedir. Avrupa güvenliği açısından bakıldığında, Yunanistan’ın NATO içindeki savunma harcamaları, kıtanın stratejik geleceği için önemlidir. Avrupa Birliği’nden beklediği desteği tam olarak bulamayan Yunanistan, ABD ile ilişkilerini güçlendirme yoluna gitmiştir. Özellikle Rusya-Ukrayna Savaşı’nın oluşturduğu belirsizlik ortamında, Yunanistan’ın savunma politikaları Avrupa güvenliği açısından kritik bir noktaya gelmiştir.
Kaynakça
Yunan basınında Türkiye analizi! Avrupa’nın lideri mi oluyor?, Yeniakit, Yunan basınında Türkiye analizi! Avrupa’nın lideri mi oluyor? – Yeni Akit, Son Erişim: 26.04.2025.
Yunanistan’ın artan silahlanma çabası: Neden şimdi?, Millet Gazetesi, ANALİZ | Yunanistan’ın artan silahlanma çabası: Neden şimdi? – Millet Gazetesi, Son Erişim: 26.04.2025.
Yunanistan’ın Silahlanması ve İttifakları Üzerine, SETA, Yunanistan’ın Silahlanması ve İttifakları Üzerine, Yorum Ferhat Pirinççi | SETA, Son Erişim: 25.04.2025.
Yunanistan’ın silahlanma programının detayları belli oluyor, Defence Türk, Yunanistan’ın silahlanma programının detayları belli oluyor | DefenceTurk, Son Erişim: 25.04.2025.
Ege’de harita tartışması Türk-Yunan normalleşme süreci için ne anlama geliyor?, BBC News, Ege haritası: Türk-Yunan normalleşme süreci tehlikede mi? – BBC News Türkçe, Son Erişim: 27.04.2025.
Yunanistan Fransa’dan 16 adet gemisavar füzesi tedarik edecek, SavunmaSanayiST, Yunanistan Fransa’dan 16 adet gemisavar füzesi tedarik edecek, Son Erişim: 24.04.2025.
Yunanistan’dan Yeni Silahlanma Hamlesi: Uzun Menzilli Füzeler ve 2037 Hedefi, CNN TÜRK, Yunanistandan Yeni Silahlanma Hamlesi: Uzun Menzilli Füzeler ve 2037 Hedefi – Son Dakika Dünya Haberleri, Son Erişim: 25.04.2025.
“Yarışmıyorum” dedi ama ne Heron bıraktı ne de Rafale, TRT Haber, Aksini iddia eden Yunanistan’ın silahlanma hamleleri – Son Dakika Haberleri, Son Erişim: 26.04.2024.
Yunanistan savunma harcamalarında yerli sanayinin payını yüzde 25’e çıkarmayı hedefliyor, Milliyet, Yunanistan savunma harcamalarında yerli sanayinin payını yüzde 25’e çıkarmayı hedefliyor – Güncel Haberler Milliyet, Son Erişim: 25.04.2025.
Fransa’dan Yunanistan’a ziyaret: Füze anlaşması imzalandı, SABAH, Fransa’dan Yunanistan’a ziyaret: Füze anlaşması imzalandı – Son Dakika Haberler, Son Erişim: 25.04.2025.
Yunanistan, Fransa ile milyar dolarlık silah anlaşmasını imzaladı, M5, Yunanistan, Fransa ile milyar dolarlık silah anlaşmasını imzaladı – M5 Dergi, Son Erişim: 26.04.2025.
Yunanistan silahlanıyor: Fransa’dan uçak, Almanya’dan zırhlı araç, İsrail’den füze, Sputnık Türkiye, Yunanistan silahlanıyor: Fransa’dan uçak, Almanya’dan zırhlı araç, İsrail’den füze – 07.01.2021, Sputnik Türkiye, Son Erişim: 25.04.2025.
Yunanistan’dan 25 milyar euro’luk silahlanma programı, Haber7, Yunanistan’dan 25 milyar euro’luk silahlanma programı – Haber 7 DÜNYA, Son Erişim: 26.04.2025.
Aşil Kalkanı : Yunan Hava Ve Füze Savunma Sistemi!, Ulusavunma , Aşil Kalkanı : Yunan Hava Ve Füze Savunma Sistemi! – ULU Savunma, Son Erişim: 27.04.2025.
Yunanistan savunma harcamalarını artırıyor: Yerli sanayi için yeni hedef, Sabah, Yunanistan savunma harcamalarını artırıyor: Yerli sanayi için yeni hedef – Son Dakika Haberler, Son Erişim: 27.04.2025.
Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve UDİAD’ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.
