Yazar: Hamza ERGÜL
Nvidia’nın Çin Halk Cumhuriyeti pazarı için ürettiği H20 çiplerinin tedarikinde arz sıkıntısı yaşandığı bildirilmiştir. ABD hükümeti, Nisan 2025’te H20 çiplerinin Çin’e satışını engelleyen kısıtlamaları devreye sokarak çiplerin üretiminin durdurulmasına yol açmıştır. Şirket bu süreçte maddi kayıplar yaşamış ancak yakın zamanda ABD Ticaret Bakanlığı’ndan satış lisansı alınacağı haberi duyurmuştur. Buna rağmen, üretimdeki aksaklıklar nedeniyle Çin’den gelecek H20 çip siparişlerinin mevcut stoklardan karşılanacağı ifade edilmiştir.
Nvidia’nın yapay zeka eğitimi ve uygulamaları ile birçok teknolojik altyapının ihtiyaç duyduğu işlem gücünü sağlayan A100 ve H100 modelleri, küresel çapta yaygın olarak kullanılmaktaydı. 1 Eylül 2022’de ABD Ticaret Bakanlığı tarafından yürürlüğe geçirilen İhracat İdaresi Yönetmeliği (EAR) altındaki “Export Control Reform Act of 2018 (ECRA)” ve 7 Ekim 2022 tarihli düzenlemeler uyarınca, Ticaret Bakanlığı’ndan alınacak “Ticaret Lisansı” olmadan A100 ve H100 modellerinin Çin’e ihraç edilmesi yasaklanmıştır. 1
Bu yasakların ardından Nvidia, çekirdek ve kapasite açısından daha düşük performanslı A800 ve H800 modellerini geliştirmiş ve ECRA (Export Control Reform Act of 2018) standartlarına uygun şekilde satışa sunmuştur. Ne var ki, 17 Ekim 2023’te yine bir düzenleme ile A800 ve H800 modellerinin de Çin’e satışı yasaklanmıştır.2
Çin pazarındaki varlığını korumak amacıyla Nvidia, ECRA’nın performans sınırlarının altında kalan H20 modelini geliştirerek piyasaya sunmuştur. H20 çipleri, Çinli teknoloji şirketleri tarafından büyük ilgi görmesine rağmen, 9 Nisan 2025’te şirkete bildirilen yeni lisanslama kuralları kapsamında bu modelin de Çin’e ihracı lisanssız yapılamaz hale gelmiştir.3
Bunun sonucunda Nvidia, TSMC’de (Taiwan Semiconductor Manufacturing Company) H20 üretimine ayrılmış tesislerde üretimi durdurmak zorunda kalmış ve TSMC, H20 için tahsis edilen kapasiteyi diğer siparişlere kaydırmak zorunda kalmıştır. Nvidia CEO’su Jensen Huang, gerekli lisansların hızla temin edilerek ticari faaliyetlerin süreceğini açıklasa da, TSMC’de tekrar seri üretime geçiş için öngörülen dokuz aylık süre ile lisans alma sürecinin belirsizliği, durumun netliğini güçleştirmektedir.4
Bu belirsizlik ortamında Nvidia, H20 üretimini sürdürmek yerine mevcut sınırlı stokları satışa sunmayı ve Çin pazarı için geliştirilen, Blackwell mimarisi ile tasarlanmış ve ABD performans eşiğinin altında kalan yeni B30 modeline odaklanmayı tercih etmektedir.5
Amerika Birleşik Devletleri ile Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki teknolojik hegemonya mücadelesi, her iki ülkenin de kısa ve uzun vadeli stratejik çıkarlarını derinden etkilemektedir. Amerika Birleşik Devletleri hükümetinin aldığı ihracat kontrolleri ve düzenleyici önlemler, Amerikan teknoloji şirketlerinin Çin Halk Cumhuriyeti pazarında faaliyet göstermesini giderek zorlaştırmaktadır. Bu bağlamda Nvidia gibi pek çok şirket, mevcut kısıtlamaların dışına çıkmadan Çin piyasasındaki varlıklarını sürdürebilmek amacıyla alternatif ürünler geliştirmekte ve yeni stratejiler benimsemektedir. Ancak Amerika Birleşik Devletleri yönetiminin düzenlemeleri sıklaştırması, söz konusu şirketleri hem operasyonel hem de finansal açıdan zorlayıcı bir konuma sürüklemektedir. Öte yandan Çin Halk Cumhuriyeti ise teknolojik rekabette geri kalmamak ve kalkınmasını sürdürülebilir biçimde devam ettirebilmek için yüksek teknolojiye erişim ihtiyacı duymaktadır. Dolayısıyla, bir yanda Çin’in gelişmiş teknolojiye olan bağımlılığı, diğer yanda ise Amerikan şirketlerinin bu dev pazardaki çıkarları dikkate alındığında, Amerika Birleşik Devletleri hükümetinin aldığı kararlar her iki tarafı da zorluklarla karşı karşıya bırakmaktadır.
Kaynakça
1 U.S. officials order Nvidia to halt sales of top AI chips to China, Reuters, https://www.reuters.com/technology/nvidia-says-us-has-imposed-new-license-requirement-future-exports-china- 2022-08-31/, Son Erişim Tarihi: 24.07.2025
2 U.S. curbs export of more AI chips, including Nvidia H800, to China, CNBC, https://www.cnbc.com/2023/10/17/us-bans-export-of-more-ai-chips-including-nvidia-h800-to-china.html, Son Erişim Tarihi: 24.07.2025
3 US bans Nvidia chip exports to China, Anadolu Ajansı, https://www.aa.com.tr/en/americas/us-bans-nvidia- chip-exports-to-china/3539606, Son Erişim Tarihi: 24.07.2025
4 Nvidia’s China restart faces production obstacles, The Information reports, Reuters, https://www.reuters.com/world/china/nvidias-china-restart-faces-production-obstacles-information-reports-2025- 07-19/, Son Erişim Tarihi: 24.07.2025
5 散熱廠迎利多！輝達H20解禁 法人估B30晶片助攻明年營運成長, Commercial Times, https://www.ctee.com.tw/news/20250721700059-439901?utm=copy_link, Son Erişim Tarihi: 24.07.2025
